Toekomstbestendige boeren in Amsterdam Noord
Laag Holland is rijk aan natuur. Groene weilanden doorkruist door sloten en vaarten, uitgestrekte veenweiden en oneindig water. Bezoekers en bewoners genieten elke dag van dit bijzondere landschap. Laag Holland heeft er alleen niet altijd zo uitgezien.
Door de jaren heen is het gebied vooral door mensenhanden ontwikkeld. Om het leven onder zeeniveau leefbaar te maken zijn er grote gebieden drooggelegd en werden er watergangen gegraven om het water af te voeren. Nog elke dag wordt er met man en macht gewerkt om de bijzondere natuur van Laag Holland te onderhouden. Maar, waar de mens eerst vocht tegen het water, is het nu de droogte die een probleem vormt.
In het landelijke gebied van Amsterdam Noord zie je met eigen ogen wat…
Door de jaren heen is het gebied vooral door mensenhanden ontwikkeld. Om het leven onder zeeniveau leefbaar te maken zijn er grote gebieden drooggelegd en werden er watergangen gegraven om het water af te voeren. Nog elke dag wordt er met man en macht gewerkt om de bijzondere natuur van Laag Holland te onderhouden. Maar, waar de mens eerst vocht tegen het water, is het nu de droogte die een probleem vormt.
In het landelijke gebied van Amsterdam Noord zie je met eigen ogen wat het betekent om te boeren op een belangrijk veenweidegebied. Het overgrote deel van het gebied is in het beheer van veehouderijen, die de gevolgen van klimaatverandering steeds meer invloed zien hebben op hun dagelijkse werkzaamheden. Wat het inhoudt om zo’n gebied te kunnen onderhouden en welke uitdagingen daarbij komen kijken lees je in het verhaal hieronder tijdens je fietsroute.
Landelijk Noord
Deze fietsroute begint bij metrostation Amsterdam Noord, eindpunt van de langverwachte Amsterdamse Noord-Zuidlijn. Als je hier staat, in de bruisende hoofdstad, tussen de hoge gebouwen en infrastructuur, is het moeilijk te geloven dat de natuur binnen handbereik is. Toch hoef je maar vijf minuten te fietsen voor je de stad achter je laat en de rust en ruimte van het Laag Hollandse landschap je tegemoet komt.
Landelijk Noord is een belangrijk gebied voor mens en natuur. Hectares aan veenweidegebied bieden al eeuwen een thuis voor bijzondere dier- en plantsoorten, met name weidevogels. De pittoreske dorpen Durgerdam, Holysloot, Zunderdorp en Ransdorp breken het vlakke landschap hier en daar op. Deze kleine, maar prachtige dorpen hebben een grote cultuurhistorische waarde.
Het gebied in zijn huidige vorm bestaat al sinds de middeleeuwen. Vroeger werd de koolstofrijke grond afgestoken en gedroogd tot turf. Tegenwoordig wordt de veengrond van Landelijk Noord voornamelijk gebruikt voor landbouw. Het beeld van grazende koeien en blatende schapen in de wei is niet weg te denken uit het landschap. Het zal je vast niet verbazen dat dit gebied ontzettend rijk is aan streekproducten in alle soorten en maten. Je hoeft niet ver te zoeken voor verse boerenkaas, een ijsje van verse melk, biologisch vlees, huisgemaakte jam of versgeperst sap.
Toch zijn boerenbedrijven in het landschap niet meer zo vanzelfsprekend als ze ooit waren. Moderne problematiek zoals klimaatverandering en droogte maakt het houden van vee of het telen van groenten en fruit steeds ingewikkelder. Ook in Landelijk Noord merken de boeren het effect van deze problemen. Steeds meer boeren nemen het hef in eigen hand en werken samen om hun bedrijven toekomstbestendig te maken, zodat het landschap zoals wij het kennen ook in de toekomst behouden blijft en wij nog lang van alle lekkere producten uit de streek kunnen genieten.
Maar wat zijn nu precies de problemen waar de boeren mee kampen? Welke maatregelen worden er getroffen om boer en natuur te onderhouden? Fiets deze route door Landelijk Noord, langs veel van de boerenbedrijven die het gebied rijk is, en ontdek het zelf. Lees hieronder de verhalen van boer Thom Huitema en de familie Zant, zij leggen je uit wat het voor hen betekent om een moderne boer te zijn, en wat ze doen om hun bedrijf toekomstbestendig te maken. Vergeet niet om extra ruimte over te houden in je fiets- of rugtassen. Langs deze route kom je veel streekproducten- en boerderijwinkels tegen, waar je de lekkernijen uit de regio gelijk kunt proeven, of mee naar huis kunt nemen. Let op! Voor een aantal van deze winkels moet je een klein beetje van de route afwijken, houd de actuele openingstijden in de gaten.
Deze route is ontwikkeld door Bureau Toerisme Laag Holland, in opdracht van het Recreatieschap Twiske-Waterland, het Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer en de Provincie Noord-Holland en is onderdeel van het Interbestuurlijk Programma Vitaal Platteland.
Tip: Amada en Anne-Floor van Honeyguide zijn je al voor gegaan en hebben een leuke blog over de route geschreven! Benieuwd naar hun ervaring? Lees dan het het blog.
Neem alvast een kijkje
Dit ga je zien
Bodemdaling in het veenlandschap
Nu je de drukte van Amsterdam achter je hebt gelaten, neem een momentje om eens om je heen te kijken en te genieten van het prachtige Landelijk Noord.
Bodemdaling in het veenlandschap
Nu je de drukte van Amsterdam achter je hebt gelaten, neem een momentje om eens om je heen te kijken en te genieten van het prachtige Landelijk Noord.
Eindeloze, uitgestrekte weilanden worden hier en daar opgebroken door pittoreske dorpjes en bedrijvige boerenerven. In de verte zie je de kerktoren van het mooie Zunderdorp je al tegemoet komen.
Het prachtige landschap van Landelijk Noord bestaat voornamelijk uit veen. Maar wat betekent dat precies? Veen is een bodemsoort die ontstaat als planten en moerassen sneller groeien dan ze worden afgebroken. Hierdoor stapelen de dode planten zich dicht op elkaar, waaruit dikke, zuurstofloze lagen ontstaan. Om veen te behouden heeft het een hoge grondwaterspiegel nodig. Als het grondwater te laag komt te staan komt er zuurstof bij het veen. Dit veroorzaakt een chemische reactie waarbij het droge veen oxideert. Hierbij komen broeikasgassen vrij, zoals methaan, en ontstaat CO2 dat uitgestoten wordt.
Deze CO2-uitstoot vormt een enorm probleem. Het Nederlandse veen stoot jaarlijks tussen de zes en de zeven ton CO2 uit. Dit is net zoveel als een kolencentrale of twee miljoen uitlaten, en is ruim twee keer meer dan onze ecosystemen kunnen opnemen. In de strijd tegen klimaatverandering is het voorkomen van deze oxidatie ontzettend belangrijk. Daarnaast is CO2 uitstoot niet het enige probleem dat de oxidatie van het veen met zich meebrengt. Als veen droogvalt, klinkt het in. Dit betekent dat de bodem gaat zakken, tot wel een centimeter per jaar. Dit leidt tot grote problemen voor funderingen en infrastructuur. Daarnaast zorgt bodemdaling voor een negatief effect op de waterkwaliteit en hoge kosten voor het beheer en onderhoud van de waterinfrastructuur.
Voor bodemdaling is er een ogenschijnlijk simpele oplossing; het grondwaterpeil hoog houden. In de praktijk is dit een hele opgave. Zoals je ziet als je om je heen kijkt is het Noord-Hollandse veenweidegebied voor een groot deel in beheer van boerenbedrijven, voornamelijk melk- en vleesveehouders. Overal waar je kijkt zie je koeien rustig grazend in de wei. Een laag waterpeil is belangrijk voor boeren. Komt het water te hoog, dan wordt de grond te zacht. Hierdoor kunnen zij niet meer met machines het land op en kan het vee niet meer goed op het land staan.
Wil je weten wat er wel wordt gedaan om bodemdaling tegen te gaan? Vervolg je fietsroute en lees het verhaal over veeteelt op het veen.
Jersey IJssalon
Hier haal je het lekkerste ambachtelijke boerenijs van de regio! Hier kun je in de weekenden (in de zomer) en op speciale feestdagen terecht voor heerlijk romig ijs gemaakt van de melk van de Jersey koeien die ter plekke in het weiland staan te grazen.
Jersey IJssalon
Hier haal je het lekkerste ambachtelijke boerenijs van de regio! Hier kun je in de weekenden (in de zomer) en op speciale feestdagen terecht voor heerlijk romig ijs gemaakt van de melk van de Jersey koeien die ter plekke in het weiland staan te grazen.
Inmiddels heeft de Jersey IJssalon zeven smaken standaard in het assortiment en worden er voor bijzondere gelegenheden vaak nog speciale smaken gemaakt. Kom langs en proef zelf!
Biologische melktap melkveebedrijf Disseldorp
Dagverse gekoelde biologische boerderijmelk, direct van de producent naar de consument. Tap hier zelf verse melk in je eigen jerrycan, fles of beker.
Biologische melktap melkveebedrijf Disseldorp
Dagverse gekoelde biologische boerderijmelk, direct van de producent naar de consument. Tap hier zelf verse melk in je eigen jerrycan, fles of beker.
Veeteelt op het veen
Zoals je tijdens het fietsen goed kan zien is het overgrote deel van de gebieden in Landelijk Noord in het beheer van boeren.
Veeteelt op het veen
Zoals je tijdens het fietsen goed kan zien is het overgrote deel van de gebieden in Landelijk Noord in het beheer van boeren.
Vooral de veehouderij vormt de basis voor het landschap en de plattelandsnatuur van het gebied. Dit karakteristieke veenweidelandschap wordt niet alleen gewaardeerd voor de mens, ook tientallen soorten (weide)vogels broeden, groeien en foerageren graag tussen de koeien, in de voedselrijke grond en het kruidenrijke gras. Als vee houden in Landelijk Noord door klimaatverandering en maatregelen tegen bodemdaling niet meer mogelijk is, verdwijnt er dus een essentieel onderdeel van het ecologische systeem van Landelijk Noord.
Daarom zien veel boeren het belang van het tegengaan van bodemdaling. In samenwerking met Vereniging Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Water, Land & Dijken hebben zes boeren het initiatief genomen om een oplossing te vinden voor het inklinkende veen. Het is immers niet alleen voor de natuur belangrijk dat het veen niet oxideert, maar ook voor het toekomstperspectief van de boeren zelf. Als de boeren in de toekomst hun bedrijven voort willen zetten, zullen er duurzame maatregelen genomen moeten worden. Daarnaast is een té droge grond en té laag waterpeil ook niet rendabel. Droogte betekent een slechtere graskwaliteit en daarmee minder en lagere kwaliteit melkproductie.
Als eerste stap zijn bij alle boeren in hun land peilbuizen aangelegd. Deze peilbuizen meten de stand van het grondwater. In eerste instantie leek het allemaal wel mee te vallen. Onder het veen lag een flinke kleilaag en het waterpeil was redelijk hoog. Een periode van droogte in de zomer legde het probleem pas echt bloot; het waterpeil was gezakt tot wel 1 meter 30 onder het maaiveld! Dat was even slikken. Het werd duidelijk dat het tijd was voor actie.
Er zijn een aantal maatregelen die boeren kunnen nemen om bodemdaling tegen te gaan, de één doet het ene, de ander het andere, sommige boeren combineren de maatregelen. Een belangrijk uitgangspunt voor het inzetten van de maatregelen is dat de agrariërs hun inkomen uiteindelijk behouden of verbeteren; de bedrijfsvoering moet wel rendabel blijven. Er zijn drie maatregelen die nu het meest effectief lijken en in de toekomst waarschijnlijk ingezet gaan worden: drukdrains, greppelinfiltratie en het ‘verkleien’ van de grond. Dit laatste houdt in dat de boer klei over zijn land strooit. De kleideeltjes binden zich dan aan de veendeeltjes, waardoor de bodemdaling afneemt. In theorie een simpele, effectieve oplossing. Dat klopt ook, maar in de praktijk blijkt het door verschillende regelgevingen niet eenvoudig toe te passen.
Ben je benieuwd naar de inzet van drukdrains en greppelinfiltratie? Vervolg je route en lees dan de verhalen van Boer Thom Huitema en de familie Zant.
Boerderijwinkel Arken AE
Echte yoghurt en vla vind je alleen in een échte boerderijwinkel. Zo'n eentje als Boerderijwinkel Arken AE. Naast de lekkerste zuivel vind je hier ook verse pompoenen, courgettes, rabarber van eigen bodem. En dat is nog niet alles, ook
Boerderijwinkel Arken AE
Echte yoghurt en vla vind je alleen in een échte boerderijwinkel. Zo'n eentje als Boerderijwinkel Arken AE. Naast de lekkerste zuivel vind je hier ook verse pompoenen, courgettes, rabarber van eigen bodem. En dat is nog niet alles, ook
voor verse eieren kun je bij Arken AE gerust langskomen.
Bij Arken AE vinden ze het belangrijk dat de producten handgemaakt zijn en niet alleen goed zijn voor jou, maar ook voor het milieu en de dieren. Zo kun je genieten van de pure smaak, en zorgen zij ervoor dat de producten zonder kleur-, geur- en smaakstoffen worden bereid.
Veel keuze en de lekkerste specialiteiten, en natuurlijk altijd vers! Kom gerust eens langs om te kijken of om te proeven.
De Breedijkhoeve
De Breedijk Hoeve is een biologische boerderij met honderd hectare grond in landelijk Amsterdam-Noord. Landelijk-Noord is onderdeel van Waterland-Oost, een cultuurhistorisch waardevol veenweidegebied.
De Breedijkhoeve
De Breedijk Hoeve is een biologische boerderij met honderd hectare grond in landelijk Amsterdam-Noord. Landelijk-Noord is onderdeel van Waterland-Oost, een cultuurhistorisch waardevol veenweidegebied.
De Breedijkhoeve werkt op een biologische, dier- en natuurvriendelijke manier. De koeien en schapen worden op een biologische manier gehouden. Een groot deel van het jaar lopen deze zoogkoeien (koeien waarbij de kalfjes bij de moeder mogen blijven om haar melk te drinken) met hun kalfjes en de schapen met hun lammetjes buiten in het weiland.
De Breedijk Hoeve is al meer dan twintig jaar actief bezig met natuurbeheer in samenwerking met de natuurvereniging water, land en dijken. Door op een weidevogel vriendelijke manier op het land te werken, helpt de Breedijkhoeve mee aan het behoud van de verschillende soorten weidevogels.
De Breedijkhoeve verkoopt biologisch rundvlees en vruchtenjam van eigen boerderij in de boerderijwinkel.
Boer Thom Huitema
Wijk een klein beetje af van de knooppunten van het fietsnetwerk om een kijkje te nemen op de boerderij bij boer Thom Huitema. Sla na Ransdorp rechtsaf en fiets een kort stukje de Liergouw op. Op nummer 80 vind je het melkveebedrijf V.O.F. Vendrig.
Boer Thom Huitema
Wijk een klein beetje af van de knooppunten van het fietsnetwerk om een kijkje te nemen op de boerderij bij boer Thom Huitema. Sla na Ransdorp rechtsaf en fiets een kort stukje de Liergouw op. Op nummer 80 vind je het melkveebedrijf V.O.F. Vendrig.
Boer Thom Huitema beheert de melkveehouderij van V.O.F. Vendrig, een relatief kleinschalig melkveebedrijf met 50 koeien, net buiten Ransdorp. Maar, op deze boerderij vind je niet alleen koeien. Om hun activiteiten te verbreden heeft de familie Vendrig de hooischuur ingericht als evenementenlocatie in landelijke stijl, compleet met hooibalen, schapenvachtjes, kratten en andere boerennostalgie. In de stal waar de kalveren verblijven vind je nog een verrassing: aan de andere kant van een glazen wand is kinderopvang de boerderij ingericht, waar kinderen in verbinding met de natuur en in de frisse lucht de dag doorbrengen.
Je merkt het al, bij V.O.F. Vendrig op de boerderij wordt niet alleen geboerd. Op deze manier bijverdienen met nevenactiviteiten is niet uniek. Zoals je langs de route misschien wel hebt gezien, hebben veel boerderijen in de omgeving hun werkzaamheden uitgebreid met een streekproductenwinkeltje, B&B, groepsaccommodatie, dagbesteding of zaalverhuur. Op deze manier hoopt V.O.F. Vendrig hun bedrijf toekomstbestendig te maken.
Toekomsgericht
Boer Thom ziet het belang van proactief en toekomstgericht werken. Om nog lang te kunnen boeren is het belangrijk om zelf het land te beheren en in de gaten te houden, om het te kunnen conserveren voor toekomstige generaties. Om deze reden heeft hij zich aangesloten bij het clubje boeren dat in samenwerking met Water, Land en Dijken actie onderneemt om bodemdaling tegen te gaan. Tijdens de excursies in andere delen van het land, naar boeren die voorlopen op het gebied van maatregelen tegen bodemdaling, werd boer Thom geïnspireerd om hier zelf ook mee aan de slag te gaan.
Net als bij alle boeren werden ook hier eerst peilbuizen in de grond aangebracht om het probleem in kaart te brengen. Het is een eenvoudig maar effectief systeem: op verschillende plekken in het maaiveld worden plastic buizen verticaal de grond in gebracht. De boer laat vervolgens een gewichtje aan een meetlint afzakken tot het water raakt, waarna je op het meetlint het grondwaterpeil afleest. Ook boer Thom schrok van het resultaat, na een droge zomer was het grondwaterpeil wel erg ver afgezakt.
Greppelinfiltratie
Om snel een verschil te kunnen maken heeft V.O.F. Vendrig ervoor gekozen om dit probleem initieel aan te pakken door het aanleggen van greppels in hun weilanden. Eerst in een deel van het land, om het effect goed te kunnen meten. De greppels staan in verbinding met een sloot met een hoog waterpeil van 20 centimeter onder het maaiveld. Door de diepere greppels kan het regenwater afgevoerd worden naar de sloot, maar ze kunnen ook gebruikt worden om juist water aan te voeren, waardoor het waterpeil hoger blijft. Deze greppels worden in 2023 aangelegd in het land bij Boerderij Vendrig. In de toekomst overweegt boer Thom om ook te gaan kijken naar drukdrains. Lees het verhaal van de familie Zant om te ontdekken hoe dit systeem werkt. Drukdrainage aanleggen is een hele aanslag op je land en je grasmat, maar maakt het wel makkelijker om het waterpeil te reguleren. Daardoor kan het vee misschien wel eerder het land op, en later in het jaar terug de stal in. Dat betekent: blije koeien en betere melkkwaliteit.
Want blij zijn ze, de koeien van boer Thom. Door de kleinschaligheid van het melkveebedrijf heeft hij de tijd om zijn koeien echt aandacht te geven. Het vee krijgt goed voer, zo veel mogelijk vers gras en tijd in de wei en is daardoor erg relaxed. Dit loont, want V.O.F. Vendrig heeft één van de hoogste melkproducties per koe van het land – in Noord-Holland krijgen ze de tweede plek en van heel Nederland staan ze op nummer veertien.
Weidevogels
Dit bewijst maar dat boer en natuur prima samengaan, een natuurvriendelijke insteek hoeft niet ten koste te gaan van een productief melkveebedrijf. Naast de maatregelen tegen bodemdaling is boer Thom ook nog eens erg actief in ander vrijwillig natuurbeheer. Een deel van het land wordt gereserveerd voor de weidevogelpopulatie die dit gebied zo bijzonder maakt. Uitgesteld maaien, het strooien van ruige mest uit de stal en een eigen plasdras in het veld maakt deze boerderij voor de vogels een oase van rust. De weidevogelpopulatie is in de afgelopen jaren door deze inspanningen al toegenomen. Zo werkt boer Thom samen met de natuur om de boerderij toekomstbestendig te maken. Toch zien ze de grenzen van de stad Amsterdam met de jaren steeds een stukje dichterbij komen. Of deze maatregelen genoeg zijn, zal de tijd uitmaken…
De melk van de koeien van boer Thom wordt in het Noord-Hollandse Lutjewinkel tot lekkere kaas gemaakt. Op de boerderij wordt deze kaas ook verkocht. Wil je een stukje meenemen? Bel dan TELEFOONNUMMER. Fiets weer terug richting Ransdorp en vervolg de route naar knooppunt 47.
Melktap en boerderijwinkel Durgerdammergouw
Bij deze melktap en boerderijwinkel langs de Durgerdammergouw haal je verse producten, zo van de boer.
Melktap en boerderijwinkel Durgerdammergouw
Bij deze melktap en boerderijwinkel langs de Durgerdammergouw haal je verse producten, zo van de boer.
Melk, boter, aardappelen, eieren, appels, uien, peren en nog veel meer. Veel producten kunnen ook met een tikkie betaald worden als contant betalen niet lukt.
Landmarkt Schellingwoude
Bij ons vind je het lekkerste vers, direct van de boer, tuinder, slager, visboer en bakker. Onze vakmensen zijn lekkerbekken, staan je bij met raad en daad en hebben altijd wat te proeven.
Landmarkt Schellingwoude
Bij ons vind je het lekkerste vers, direct van de boer, tuinder, slager, visboer en bakker. Onze vakmensen zijn lekkerbekken, staan je bij met raad en daad en hebben altijd wat te proeven.
Waar mogelijk maken wij onze producten liever zelf, verkiezen we duurzaam boven keurmerken, kennen we onze leveranciers persoonlijk en betalen we hen een eerlijke prijs. Samen zijn we het eens: Eerlijk eten smaakt het lekkerst!
Boerderijautomaat Zorgboerderij Ons Verlangen
De producten in deze boerderijautomaat komen van Zorgboerderij Ons Verlangen in Zunderdorp, een biologisch melkveebedrijf met melkkoeien, schapen, paarden, kippen, geiten, konijnen en varkens. Daarnaast verlenen zij zorg aan ongeveer 40 hulpboeren.
Boerderijautomaat Zorgboerderij Ons Verlangen
De producten in deze boerderijautomaat komen van Zorgboerderij Ons Verlangen in Zunderdorp, een biologisch melkveebedrijf met melkkoeien, schapen, paarden, kippen, geiten, konijnen en varkens. Daarnaast verlenen zij zorg aan ongeveer 40 hulpboeren.
1 juni 2015 is Ons Verlangen begonnen met een eigen zuivelmakerij. Ze gebruiken de melk van hun eigen koeien die gras grazen (aangevuld met een kleine hoeveelheid biologische biks) voor producten als gepasteuriseerde melk, karnemelk, yoghurt, kwark, roomboter en boerenkazen. Naast deze zuivelproducten worden ook biologische eieren en hun (h)eerlijke vlees in deze boerderijautomaat verkocht.
Onderstaande producten zijn (zolang de voorraad strekt) te verkrijgen in de Boerderijautomaat:
- verse zuivelproducten
- diverse kaassoorten (koe en geit)
- (h)éérlijke vleesproducten
- zelfgemaakte jam
- hondensnacks (van gedroogd afvalvlees)
- uien
- aardappelen
- biologische eieren
De familie Zant
Vlak voordat je Zunderdorp weer inrijdt fiets je voorbij de boerderij van de familie Zant. Deze zuivelboerderij is een echt familiebedrijf. In 1995 kochten Jan en Hennie de boerderij aan de Nieuwe Gouw, zoons Arjan en Jonathan zijn later ingestapt.
De familie Zant
Vlak voordat je Zunderdorp weer inrijdt fiets je voorbij de boerderij van de familie Zant. Deze zuivelboerderij is een echt familiebedrijf. In 1995 kochten Jan en Hennie de boerderij aan de Nieuwe Gouw, zoons Arjan en Jonathan zijn later ingestapt.
Je ziet het al aan de grote stallen en het uitgestrekte land eromheen; hier wordt nog op relatief grote schaal geboerd. Met 180 melkvee en 100 jongvee draaien de werkzaamheden van de familie Zant volledig om hun dieren. Hier vind je geen streekproductenwinkeltje of rustpunt.
Maar, grootschalig of kleinschalig, de noodzaak om proactief in actie te komen tegen bodemdaling en klimaatverandering blijft bestaan. Om in de toekomst het bedrijf te kunnen voortzetten heeft de familie Zant zich aangesloten bij de boeren die met Water, Land en Dijken op zoek zijn gegaan naar een oplossing. Net als boer Thom Huitema ontdekte de familie Zant ook een schrikbarend laag grondwaterpeil na een droge periode in de zomer. Dit is slecht voor de grasmat. Als het waterpeil te laag ligt kunnen de graswortels geen water meer vinden, waardoor de grasgroei stil komt te liggen. In hele droge periodes zullen er dan stukken van het land verdorren.
Drukdrainage
Zelfs na zware regenval heeft het grondwater tijd nodig om weer op een gewenst peil te komen, het veen is te dik om het water van bovenaf door te laten. Dit was al eerder bekend bij de familie Zant. De percelen worden bol aangelegd, zodat het regenwater niet op het land blijft liggen maar naar de omringende sloten stroomt. Ook vanuit deze sloten kan het water maar een klein stukje de veengrond doordringen, een hoger peil in de sloten zal dus ook geen echte invloed hebben.
De oplossing: water direct in de grond inbrengen. De familie Zant heeft ervoor gekozen om komend jaar een drukdrainagesysteem aan te leggen. Hierbij worden er buizen aangelegd in het land, ongeveer 75cm onder het maaiveld. Deze buizen staan in verbinding met een hoog- en een laagsloot, waarmee het waterpeil heel effectief gestuurd kan worden. Als het grondwaterpeil laag staat, loopt water het land in vanuit de hoogwatersloot het land in. Als de grond te nat is werkt het systeem ook andersom, het water uit het land loopt dan de laagsloot in. Op deze manier kan de familie Zant hun koeien beweiden, maar ook het inklinken van het veen tegengaan. Boven de grond zie je niet veel van deze drukdrains, het speelt zich allemaal af in de bodem. Benieuwd hoe dat eruit ziet? Bekijk dan deze video van Water, Land en Dijken.
Natuurbeheer
Voor boeren is er een belangrijke rol weggelegd als natuurbeheerders, vindt de familie Zant. Naast de maatregelen tegen bodemdaling houden ze zich ook bezig met het creëren van een fijne leefomgeving voor weidevogels. Zo wordt een perceel gereserveerd voor deze bijzondere beestjes, waar een plasdras nat wordt gehouden. Hier wordt niet gemaaid, maar beweid, zodat de vogels tussen de koeien kunnen rondscharrelen op zoek naar voedsel. Daarnaast wordt er op de rest van het land ook uitgesteld gemaaid zodat de weidevogels niet gestoord worden tijdens het broedseizoen.
De melk van de familie Zant heeft een beter leven keurmerk van de dierenbescherming. Hiervoor moeten ze aan 192 eisen voor dierenwelzijn en milieu voldoen. In deze video legt Arjan Zant uit waarom ze dit keurmerk zo belangrijk vinden. Om de impact op het milieu te minimaliseren wordt deze melk ook nog eens rechtstreeks aan de Jumbo geleverd. Door op deze manier te werken, met oog op de toekomst van het gebied, hoopt de familie Zant nog vele generaties te kunnen boeren in Landelijk Noord.
Wil je meer weten over veeteelt, bodemdaling en het veenlandschap? Ga dan naar www.innovatieprogrammaveen.nl.
- 39
- 40
- 01
- 57
- 75
- 76
- 78
- 44
- 47
- 39
- 46
- 45
- 43
- 42
- 40