Oog van de meester

Even verderop begonnen kunstenaars, dankzij de Franse reiziger en cultuurhistoricus Henry Havard, ook hun weg te vinden naar Zuiderzeeplaatsen als Volendam en Marken. Havard schreef tijdens zijn reis langs de Zuiderzeeplaatsen al zijn ervaringen op in een boek dat in 1975 werd uitgegeven. Zijn enthousiasme over Volendam wekte nieuwsgierigheid op bij verschillende kunstenaars die wel eens kennis wilden nemen van het oude Volendam. Naast de mannen en vrouwen en jongens en meisjes in klederdracht ontdekten de kunstenaars ook de haven, die in het weekend vol lag met die typische vissersboten, de ‘Volendammer Kwakken’. Zij schilderden de pittoreske haven en vergaapten zich aan de zee en haar prachtige wolkenpartijen.

Iemand die een bijzondere kans zag in de opkomende kunstenaars stroom was Leendert Spaander. Vanaf eind 19^de eeuw was hij de eigenaar van het enige hotel in Volendam. Om meer buitenlandse toeristen naar zijn hotel te trekken vertrok hij elke winter met zelfgeproduceerde ansichtkaarten naar het buitenland om kunstenaars over te halen zijn dorp te bezoeken en te schilderen. Op deze manier werd Hotel Spaander dé ontmoetingsplek voor artistiek talent uit alle windstreken en groeide Volendam uit tot één van de belangrijkste kunstenaarskolonies van Nederland. Ga met de izi.TRAVEL wandelroute ‘Volendam Kunstenaarsdorp’ samen met Leendert Spaander op pad en ontdek waarom kunstenaars zo dol waren op Volendam. De woeste Zuiderzee en de Volendammers in klederdracht zijn dan misschien wel (bijna) verdwenen, maar van het kunstenaarsdorp is nog genoeg moois bewaard gebleven. Wandel bijvoorbeeld door de Volendamse haven en slenter door de knusse straatjes van Het Doolhof en waan jezelf terug in de tijd.

Momenteel hebben ruim 1825 kunstenaars het oude vissersdorp Volendam bezocht en de teller loopt nog steeds. Benieuwd naar meer? Stichting Artist Kom Binne weet hier écht alles van! Niet alleen Volendam, maar ook Purmerend, de Beemster, Wormer, Edam, Broek in Waterland en Landsmeer zijn door verschillende kunstenaars bezocht. Anno 2021 is Laag Holland nog steeds geliefd onder kunstenaars. Van beeldhouwers tot kunstschilders, in Laag Holland vind je ze allemaal. Bezoek bijvoorbeeld Museum en Beeldentuin Nic Jonk, Atelier Wil van Stralen of de kleurrijke Anton Heyboer gallery. 

Het nieuwe land bleek zo uniek dat de polder in 1999 werd uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed. Van het bijzonder ontworpen landschap is nog steeds veel terug te zien. Wandel, fiets of rijd duurzaam met een Twizy door De Beemster en ervaar de rechte wegen, sloten en weilanden en bedenk hoe de architecten dit vroeger aan de tekentafel hebben ontworpen. Tip! Vanaf de ringdijk heb je perfect zicht op de bijzondere structuur van de polder en het grote verschil in waterniveau met het omliggende gebied.

Nog zo’n staaltje architectonisch landschapsontwikkeling is recreatiegebied Het Twiske. Van een gebied voor turfwinning tot de voormalige vuilnisstort van Amsterdam, het is een gebied waar in de loop der jaren een hoop is gebeurd. Gelukkig is dit gebied uiteindelijk in 1937 aangekocht door Natuurmonumenten en kon de herontwikkeling beginnen. Een deel werd ingezet voor veeteelt, maar er werd ook veel zand gewonnen voor de ontwikkeling van de bekende Coentunnel.

Vanaf 1972 is architecte Mariske Pemmalaar-Groot ingezet om in Het Twiske een balans tussen de recreatieve ruimte en de natuurwaarde te ontwikkelen. Het zuidelijk deel is opgehoogd en daardoor droger, terwijl het noordelijk deel grotendeels drassig bleef. Het ontwerp resulteerde in een recreatiegebied waar écht van alles mogelijk is!