't Regthuysje Schermerhorn
In de schaduw van de Grote Kerk Schermerhorn staat een klein pand met een grote historie: ’t Regthuysje Schermerhorn.
In de loop van de tijd zijn er twee justitiehuizen in het dorp geweest. Het oorspronkelijke regthuysje stond ook naast de Grote Kerk en leek mogelijk op het gerechtsgebouw van Noord-Schermer. Verschillende reizende kunstenaars bezochten in de 18e eeuw het dorpje Schermerhorn en publiceerden schetsen en aquareltekeningen van het originele Regthuysje. Het oude regthuysje overleefde op wonderbaarlijke wijze een enorme brand die in 1699 door het dorp raasde en 63 huizen verwoestte, waardoor het westelijke uiteinde van het dorp gedecimeerd achterbleef. Het oude regthuysje bleef staan totdat het uiteindelijk door de gemeente werd gesloopt nadat het in verval raakte.
Het Regthuysje dat je nu ziet, werd gebouwd i…
In de loop van de tijd zijn er twee justitiehuizen in het dorp geweest. Het oorspronkelijke regthuysje stond ook naast de Grote Kerk en leek mogelijk op het gerechtsgebouw van Noord-Schermer. Verschillende reizende kunstenaars bezochten in de 18e eeuw het dorpje Schermerhorn en publiceerden schetsen en aquareltekeningen van het originele Regthuysje. Het oude regthuysje overleefde op wonderbaarlijke wijze een enorme brand die in 1699 door het dorp raasde en 63 huizen verwoestte, waardoor het westelijke uiteinde van het dorp gedecimeerd achterbleef. Het oude regthuysje bleef staan totdat het uiteindelijk door de gemeente werd gesloopt nadat het in verval raakte.
Het Regthuysje dat je nu ziet, werd gebouwd in 1766 en werd slechts korte tijd gebruikt voor officiële overheidszaken voordat het rechtssysteem in Nederland werd herzien. In het begin van de 19e eeuw vestigde Napoleon een pro-Franse Bataafse Republiek in Nederland en een geheel andere regeringsvorm. Ook na de invoering van de grondwet van 1848 werd het land een parlementaire democratie en werd het systeem van een reizende rechter nooit meer toegepast. Het Regthuysje werd in latere jaren een woonhuis en veel van de ornamentele kenmerken zoals de leeuw en de rococokrullen verdwenen. Waar de ornamenten zijn gebleven, is een raadsel, maar op een gegeven moment zijn ze teruggebracht naar het gebouw waar ze nu te zien zijn. In de loop der jaren is de voordeur omgebouwd tot raam en weer terug tot deur.
Ook aanwezig iseen stenen beeld van het verhaal van Salomons Ordeel en een stenen plaquette die het verhaal vertelt van de 15-jarige jongen die de eerste steen legde tijdens de bouw van het Regthuysje. In het begin van de 20e eeuw werd het Regthuysje gebruikt als landmeetkundig bureau en later als woonhuis. Er zijn verschillende renovaties geweest - de eerste in 1972 en de meest recente voltooid in 2022.
Een bezoek aan ’t Regthuysje is natuurlijk een boeiende ervaring voor iedereen die geïnteresseerd is in het vroege rechtssysteem op het platteland van Noord-Holland. Maar je vindt er nog meer schatten, zoals een uitgebreide collectie zeldzame landkaarten, maar ook prachtige voorbeelden van typisch Noord-Hollands meubilair en textiel.
Openingstijden
- Van juni t/m september op zondag van 11.00 uur tot 16.00 uur.
Neem alvast een kijkje
Ook interessant
-
Etersheimerbraak: laagste punt Noord-Holland
Etersheimerbraak: laagste punt Noord-Holland
1474 MV Etersheim
