Luister | Traankokerijen
Je fietst zometeen door recreatiegebied 't Twiske, waarvan een groot deel tot de gemeente Oostzaan behoort. In de 17e en de 18e eeuw diende de rivier de Twiske, waaraan het gebied zijn naam te danken heeft, als aan- en afvoerroute voor de traankokerijen ten zuiden van het dorp.
Veel Oostzaanse schippers verdienden namelijk hun brood met de vangst van walvissen bij Spitsbergen en de Noordkaap. Eenmaal teruggekeerd in Oostzaan werd het destijds zeer populaire walvistraan in de traankokerijen verwerkt. Hiervoor werd het vetweefsel van de gevangen baleinwalvissen onder druk uitgekookt. Vanwege de stank die dat met zich meebracht stonden de kokerijen in het open veld, zo ver mogelijk van de dorpskern verwijderd.
Traan werd voor veel dingen gebruikt. Als lampenolie en smeermiddel en ook bij…
Veel Oostzaanse schippers verdienden namelijk hun brood met de vangst van walvissen bij Spitsbergen en de Noordkaap. Eenmaal teruggekeerd in Oostzaan werd het destijds zeer populaire walvistraan in de traankokerijen verwerkt. Hiervoor werd het vetweefsel van de gevangen baleinwalvissen onder druk uitgekookt. Vanwege de stank die dat met zich meebracht stonden de kokerijen in het open veld, zo ver mogelijk van de dorpskern verwijderd.
Traan werd voor veel dingen gebruikt. Als lampenolie en smeermiddel en ook bij het maken van zeep en kaarsen. Een belangrijk spulletje dus! Dat belang nam pas af met de opkomst van patentolie en gasverlichting. Bovendien waren er ook steeds minder walvissen over. Na de Tweede Wereldoorlog was er echter een tijdelijke heropleving van de walvisvangst vanuit het Zaangebied. Dit kwam door het grote tekort aan voedingsvetten in ons land. Toen de veestapel weer op peil was en de vangsten opnieuw steeds kleiner werden door overbevissing, kwam hier in de jaren 60 een einde aan. Wil je weten wat er zoal aan producten van de walvis verkocht werd in deze tijd? Speel dan de quiz in het menu.
Bij het volgende punt zullen we je meer vertellen over het ontstaan van de huidige inrichting van recreatiegebied 't Twiske.