Stelling van Amsterdam route
Tijdens deze fietsroute in Laag Holland ontdek je zes forten en een wirwar van sluizen, dammen, kanalen en dijken. Een omgeving waar je gedurende de fietstour echt van de natuur kan genieten!
De fietsroute Stelling van Amsterdam staat garant voor veel groen. Een harnas voor de hoofdstad, zodat in tijden van oorlog de regering en het koningshuis zich hier konden terugtrekken. Dat was de gedachte toen het vaderlands Departement van Oorlog eind negentiende eeuw besloot om een strook met een lengte van vijftien tot twintig kilometer rondom Amsterdam in te richten als verdedigingslinie. Een vochtig harnas, dat wel, want de vijand werd – zodra hij zich zou aandienen – de toegang tot de hoofdstad ontzegd door binnen die strook grote stukken land onder water te zetten (te inunderen). Op de zogeheten accessen – plekken die niet onder water konden worden gezet – verrezen forten (42 in totaal) zodat de vijand hier niet langs kon glippen.
Een sterk staaltje Holla…
De fietsroute Stelling van Amsterdam staat garant voor veel groen. Een harnas voor de hoofdstad, zodat in tijden van oorlog de regering en het koningshuis zich hier konden terugtrekken. Dat was de gedachte toen het vaderlands Departement van Oorlog eind negentiende eeuw besloot om een strook met een lengte van vijftien tot twintig kilometer rondom Amsterdam in te richten als verdedigingslinie. Een vochtig harnas, dat wel, want de vijand werd – zodra hij zich zou aandienen – de toegang tot de hoofdstad ontzegd door binnen die strook grote stukken land onder water te zetten (te inunderen). Op de zogeheten accessen – plekken die niet onder water konden worden gezet – verrezen forten (42 in totaal) zodat de vijand hier niet langs kon glippen.
Een sterk staaltje Hollands waterbouwkundig vernuft, dat is wat je ziet tijdens deze Stelling van Amsterdam-route. En met een beetje fantasie zie je de soldaten van weleer de wacht houden. Want er is sindsdien maar weinig in het landschap veranderd. Lange tijd was het verboden om binnen een straal van één kilometer binnen de Stelling te bouwen en zodoende heeft enkel de natuur zich hier uitbundig kunnen manifesteren. Sommige forten zijn open voor bezoek, zoals die in Edam en Spijkerboor. Hier worden rondleidingen verzorgd. Een aanrader om de fietstocht even voor te onderbreken!
Neem alvast een kijkje
Dit ga je zien
Fort Benoorden | Purmerend
Fort Benoorden is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en valt onder het UNESCO Werelderfgoed 'Hollandse Waterlinies’. Deze verdedigingslinie van forten werd tussen 1880 en 1914 aangelegd op 15 tot 20 kilometer rondom Amsterdam.
Fort Benoorden | Purmerend
Fort Benoorden is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en valt onder het UNESCO Werelderfgoed 'Hollandse Waterlinies’. Deze verdedigingslinie van forten werd tussen 1880 en 1914 aangelegd op 15 tot 20 kilometer rondom Amsterdam.
Binnen deze ring konden het leger, de regering en de koning zich terugtrekken bij (mogelijke) aanvallen op Nederland. Via een ingenieus systeem kon het land rondom de verdedigingslinie onder water worden gezet. Te ondiep voor boten en te diep voor man en paard. Vijf forten en een inundatiesluis van deze verdedigingslinie liggen in De Beemster.
Dit fort werd aangelegd ter verdediging van de kwetsbare punten gevormd door de Beemsterringdijk, Purmerenderweg en Rijperweg. Het verdedigbaar aardwerk was in 1895 gereed. Het bomvrije hoofdgebouw uit 1912 is door overdekte gangen met de twee hefkoepelgebouwen verbonden. Tegenwoordig worden er tussen de dikke muren van dit fort wijn opgeslagen, want sinds 1981 is hier een wijnimporteur gevestigd.
Het fort benoorden Purmerend werd pas in een laat stadium (1907) aan de Stelling van Amsterdam toegevoegd. Bij de bouw van dit fort, dat onderdeel uitmaakt van het noordelijke front van de Stelling, maakte men gebruik van aantal nieuwe inzichten. Een van de noviteiten die men toepaste was de aanleg van zogeheten poternes - met staal en beton overdekte gangen - die een geheel veilige verbinding vormden tussen het hoofdgebouw en de geschuteenheden.
Er werden poternes aangelegd naar de twee hefkoepels, waarin de grote geschutstukken stonden opgesteld en naar de mitrailleurstellingen die aan het voorfront waren opgesteld. Aan de rechterkant van het front van het fort is een deel van het terrein afgegraven. Dat is gebeurd toen er een nieuwe toegangsweg werd aangelegd.
Fort Resort Beemster
Fort Resort Beemster is een van de meest luxe en duurzame wellness resorts van Nederland. Geniet hier van weldadige baden en sauna’s, ontspan lichaam en geest, onthaast en kom in balans.
Fort Resort Beemster
Fort Resort Beemster is een van de meest luxe en duurzame wellness resorts van Nederland. Geniet hier van weldadige baden en sauna’s, ontspan lichaam en geest, onthaast en kom in balans.
Na dit bad van gastvrijheid, gastronomie en wellness voel je je weer volledig opgeladen.
Fort Resort Beemster is gevestigd in Fort aan de Nekkerweg dat onderdeel is van de Stelling van Amsterdam. Het fort waar vroeger soldaten gevestigd zaten, is nu omgetoverd tot een unieke spa en wellness, een hotel met 17 luxe kamers en suites en twee restaurants.
Spa & Wellness
In de wellness vind je veel bijzondere sauna’s zoals de Panoramasauna met uitzicht over de prachtige Beemster en de houtgestookte Maa sauna. Je kunt dagelijks genieten van opgietingen in de Kelo sauna, een scrub sessie in het stoombad en een klankschaal sessie in een van de rustruimtes. Bij mooi weer is het heerlijk genieten op het zandstrand in een hangmat of in de ligweide. Neem een duik in de natuurlijke zwemvijver, float in het zouwaterbad of ontdek het eiland klein Bali met blotevoetenpad, meditatietuin, warmwaterbron, sauna’s, zandstrand en meer.
In het wellness restaurant schuif je aan voor (h)eerlijke gerechten, zoals soepen, salades, broodjes en gezonde smoothies. Voor een complete beleving geniet je in de spa van een behandeling, zoals massages, hamam of een gezichtsbehandeling. Geniet hier van rust, ruimte en al het goede op het gebied van wellness, gastronomie en gastvrijheid.
Hotel
Maak een bezoek aan de Spa & Wellness compleet met een overnachting in een van de luxe kamers van Fort Resort Beemster. In het fort verdedigden soldaten vroeger de Noordhollandse Beemsterpolder en Amsterdam. De soldaten sliepen hier in manschapslokalen. Deze lokalen zijn door interieurdesigner Osiris Hertman omgetoverd tot tien luxe kamers, twee prachtige suites en vier mooie luxe kamers in de fortwachterswoning. Daarnaast is er een unieke hideaway op het eiland klein Bali.
Poterne Restaurant
In het hart van het fort vind je het Poterne Restaurant. Een bijzondere plek met een unieke ambiance. Hier gaat het om smaakbeleving, veel proeven en samen genieten. De basis van het menu is de klassieke Franse keuken met toepassing van moderne trends. Daarbij spelen oosterse invloeden en het werken met seizoensproducten een belangrijke rol.
Meetings & events
Fort Resort Beemster en het Poterne restaurant zijn door de unieke ambiance en gastvrijheid een ideale locatie voor vergaderingen, (bedrijfs)feesten, bruiloften, private dining of een conferentie. Met twee bijzondere zalen en een prachtig terras zijn de mogelijkheden eindeloos.
Fort Resort Beemster is landelijk gelegen maar toch centraal, op slechts 20 minuten van Amsterdam.
Fort aan de Jisperweg
Het fort ligt langs de zuidelijke ringdijk van polder De Beemster polder. Het Noordhollands Kanaal loopt achter het fort en de dijk. Het fort had tot de afsluiting en verdediging van het daarop aanlopend acces." (de Jisperweg.)
Fort aan de Jisperweg
Het fort ligt langs de zuidelijke ringdijk van polder De Beemster polder. Het Noordhollands Kanaal loopt achter het fort en de dijk. Het fort had tot de afsluiting en verdediging van het daarop aanlopend acces." (de Jisperweg.)
In 1918 in gebruik genomen als militair huis voor circa 20 arrestanten, niet zijnde dienstweigeraars, van de krijgsraad. Overige arrestanten werden opgesloten in Fort aan de Nekkerweg of Fort bij Spijkerboor. Vanaf de ringdijk loopt de toegangsweg naar de keelzijde van het fort. De fortwachterswoning en de ijzeren bergloods zijn
niet meer aanwezig.
Om het gehele fort ligt een gracht, de toegangsbrug is niet meer aanwezig en is vervangen door een enkele dam. Het hoofdgebouw is aan de keelzijde voorzien van een deur en twee ramen met stalen luiken naar elke ruimte. De ruimte die leidt naar de poterne heeft een grote dubbele stalen deur. De frontwal is nog aanwezig en bevat vier mitrailleuropstellingen en middenvoor, in plaats van een frontgebouw, een hefkoepelgebouw.
In het natuurgebied om het fort zitten bijzondere vogels zoals o.a. de Wielewaal en de Steenuil. Bijzondere planten zijn het Aardvederkruid, Ringelwikke en Blauw Waldstro.
Fort aan de Middenweg
Het fort aan de Middenweg is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en valt onder het UNESCO Werelderfgoed 'Hollandse Waterlinies’. Deze verdedigingslinie van forten werd tussen 1880 en 1914 aangelegd op 15 tot 20 kilometer rondom Amsterdam.
Fort aan de Middenweg
Het fort aan de Middenweg is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en valt onder het UNESCO Werelderfgoed 'Hollandse Waterlinies’. Deze verdedigingslinie van forten werd tussen 1880 en 1914 aangelegd op 15 tot 20 kilometer rondom Amsterdam.
Het fort ligt aan de zuidelijke ringdijk van polder De Beemster. Het Noordhollands Kanaal loopt achter het fort en de dijk. Een inundatiesluis voor de Beemster ligt ten oosten van het fort. Het doel van het fort was de afsluiting en verdediging van de accessen gevormd door de Middenweg en de Zuiddijk. De originele situatie rond het fort is behouden: open polderlandschap buiten de Stelling en de dijk en het kanaal binnen de Stelling.
Het fort is in gebruik geweest als magazijncomplex vanaf onbekende datum tot na 1974 en op 1-12-1950 als buskruitmagazijn. Later gebruikt door Eurometaal (vm. Artillerie Inrichtingen); in 1980/1983 nog in gebruik. Smalspoor was hiervoor aanwezig.
De voorzieningen voor een Bewarings- en Verblijfkamp voor politieke delinquenten werden in 1946 gedeeltelijk aangebracht maar het fort is niet als kamp gebruikt.
Flora & Fauna zijn van grote natuurwaarde. Door de sterke temperatuurwisselingen op het kale fortterrein, komt hier een duidelijke duinvegetatie voor. Te vinden zijn o.a. Muurpeper, Zandmuur, Echt Walstro, Jacobskruiskruid en Ruw vergeet-mij-nietje. Verder komen er Wolfspoot, Rode Waterereprijs en Penningkruid voor. De ransuil en de zoetwatergarnaal zijn ook bewoners van het natuurgebied om het fort.
Bijzonder aan dit fort was de wasruimte voor de soldaten. Via een ingenieus systeem wordt regenwater gereinigd, vóór het in de wasbakken terechtkomt. De wasbakken zelf kun je omkiepen, zodat het vuile water wegstroomt.
Het Fort aan de Middenweg is wel te bewonderen, maar niet te bezoeken.
Fort bij Spijkerboor
Het fort bij Spijkerboor was het belangrijkste fort in het noordelijke front van de Stelling van Amsterdam. Van hieruit werden de zeer strategische dijken rond de Beemsterringvaart en het Noord-Hollands kanaal verdedigd.
Fort bij Spijkerboor
Het fort bij Spijkerboor was het belangrijkste fort in het noordelijke front van de Stelling van Amsterdam. Van hieruit werden de zeer strategische dijken rond de Beemsterringvaart en het Noord-Hollands kanaal verdedigd.
Fort bij Spijkerboor werd dan ook uitgerust met het zwaarste geschut van alle forten in dit deel van het front. Aan de voorzijde werd zelfs een draaibare pantserkoepel aangebracht met twee stuks geschut van 10,5 centimeter kaliber met een bereik van maar liefst tien kilometer. Deze koepel en het geschut zijn nog aanwezig en kunnen ook bezichtigd worden.
Het fortgebouw van twee verdiepingen is na de eerste wereldoorlog een aantal keer als gevangenis gebruikt. Uit die periodes stammen de tralies voor de ramen en ook de wandschilderingen in het interieur.
Let op: Fort bij Spijkerboor blijft het seizoen van 2024 gesloten.
Fort bij Edam
Het Fort bij Edam is onderdeel van de Stelling van Amsterdam, deze stelling is onderdeel van UNESCO werelderfgoed de Hollandse Waterlinies, en werd als één van de laatste forten ontwikkeld voor deze unieke verdedigingslinie.
Fort bij Edam
Het Fort bij Edam is onderdeel van de Stelling van Amsterdam, deze stelling is onderdeel van UNESCO werelderfgoed de Hollandse Waterlinies, en werd als één van de laatste forten ontwikkeld voor deze unieke verdedigingslinie.
Het Fort bij Edam is, vergeleken met veel andere forten binnen de Stelling van Amsterdam, een relatief modern type fort. Het fort onderscheidt zich van de oudere typen door het gebruik van (deels) gewapend in plaats van ongewapend beton. Tegelijkertijd heeft het fort nog een paar andere opvallende afwijkingen ten opzichte van het zogenaamde B-type. Zo zijn er in Edam geen korte zijfronten met hefkoepels. En het mitrailleurblok voor het voorgebouw heeft in Edam plaatsgemaakt voor een pantserkazemat. Deze kazemat was door middel van een met beton en staal overdekte gang verbonden met het hoofdgebouw (een zogeheten poterne). In het hoofdgebouw is vooral in de keuken nog veel van de originele inhoud aanwezig, waaronder de grote kookketels en de boilers.
Het fort kan zowel mét als zónder begeleidende gids worden bezocht. Echter niet alle delen van het fortgebouw en het fortterrein zijn voor bezoekers toegankelijk. Dit staat met aanwijzingsborden, hekken en touwen aangegeven. Bovendien ligt het fort in een beschermd natuurgebied van Staatsbosbeheer. Aan bezoekers wordt daarom verzocht de rust die er heerst te respecteren en de aanwijzingen van de vrijwilligers op te volgen. Meer weten? Ga dan naar de website van het Fort bij Edam.
- 95
- 94
- 28
- 04
- 05
- 46
- 46
- 43
- 60
- 61
- 06
- 07
- 08
- 09
- 11
- 10
- 63
- 64
- 97
- 95
Ook interessant
-
Vogels en klompen
Vogels en klompen
Deze route neemt je mee door het landelijke gebied rondom het bekende Volendam...
(48.5 km) -
Ode aan het schilderachtige landschap deelroute 2
Ode aan het schilderachtige landschap deelroute 2
De schilderachtige omgeving van Edam, Volendam, Waterland en Purmerend ontdek...
(42.0 km) -
Ode aan het schilderachtige Laag Hollandse landschap
Ode aan het schilderachtige Laag Hollandse landschap
Het decor van Laag Holland is al eeuwen dé inspiratiebron van menig kunstenaar....
(92.0 km) -
Gouwzeeroute
Gouwzeeroute
Fiets langs wuivende rietkragen, oude gemalen en historische stadjes en ontdek...
(45.0 km) -
Ode aan het schilderachtige landschap deelroute 1
Ode aan het schilderachtige landschap deelroute 1
Deze deelroute neemt je mee door Purmerend, De Beemster en Edam. Fiets over...
(36.0 km) -
Historie en watererfgoed in Purmer-Noord
Historie en watererfgoed in Purmer-Noord
De Purmer bestaat in 2022 400 jaar. Het is vier eeuwen geleden dat deze polder...
(17.0 km) -
Klederdrachtroute
Klederdrachtroute
De Klederdrachtroute is een afwisselende fietstocht waarbij je door een oer-Hollands...
(41.0 km) -
LF Waterlinieroute | Edam - Beverwijk
LF Waterlinieroute | Edam - Beverwijk
De LF Waterlinieroute is een 410 km lange route van Edam naar Bergen op Zoom:...
(43.0 km) -
Kunstmaand route
Kunstmaand route
Kunstmaand Edam-Volendam, het jaarlijkse hoogtepunt voor kunst- en cultuurliefhebbers,...
(40.0 km) -
De Zeevangroute
De Zeevangroute
Fietsen onder zeeniveau? Veel mensen moeten er niet aan denken, bang dat ze...
(34.0 km)