450 jaar Leeghwater

Het jubileumjaar ter ere van Leeghwater is een mix van nieuwe en bestaande activiteiten, waarin de verbinding tussen stad en platteland centraal staat. Met een feestelijke opening en een spetterende afsluiting in De Rijp vieren we zijn nalatenschap. Aan de hand van vier thema’s duiken we in de geschiedenis van de regio en leggen we de link naar het heden en de toekomst.

Jan Adriaenszn Leeghwater (1575-1650) werd geboren in het dorp De Rijp, een gehucht in die tijd. Als derde zoon van een timmerman leerde hij het vak van zijn vader, maar zijn passie lag bij molens. Zoals gebruikelijk in die tijd kreeg hij de achternaam Adriaenszoon, naar zijn vader. Hij ontwikkelde zichzelf als molenbouwer en bedacht verbeteringen, waaronder een molen die olie uit koolzaad perste.

Droogmakerij De Beemster

Zijn bekendheid kwam niet van zijn molens, maar van een bijzondere ‘waterkonste’, waarmee hij lange tijd onder water kon blijven. Dit trok de aandacht van prinsen Maurits en Hendrik en leidde in 1605 tot een octrooi. Een jaar later demonstreerde hij zijn vaardigheid op de Amsterdamse kermis. De rijke koopman Dirck van Oss, mede-oprichter van de VOC, vroeg Leeghwater om advies voor de drooglegging van de Beemster.

Leeghwater

Na het succes van de Beemster werd hij al snel bekend onder de naam 'Leeghwater'. Dirck van Oss betrok hem ook bij zijn plannen om de Purmer in te polderen en vervolgens werd hij ook adviseur bij het droogleggen van de Wormer en de Bijlmermeer. Daarnaast werd Leeghwater ook voor andere projecten benaderd, zoals het ontwerpen van carillons voor kerken in Amsterdam en De Rijp en het vervangen van een houten sluis in De Rijp.

Waterbouwkundinge

Hij maakte vooral naam als waterbouwkundige en werd internationaal gevraagd voor projecten in Duitsland, België, Frankrijk en Engeland. Zijn grootste passie was de strijd tegen het water. Leeghwater werkte aan de drooglegging van de Starnmeer en droomde van de Haarlemmermeer, maar dit project mislukte. In 1650 stierf Leeghwater in Amsterdam. Waar hij precies begraven ligt, is onbekend, maar zijn invloed leeft voort in Noord-Holland.

Land van Leeghwater

Er zijn straten, gebouwen, bruggen, gemalen, evenementen, concerten en andere activiteiten die naar hem zijn vernoemd. Al meer dan 25 jaar wordt het platteland tussen Alkmaar en Purmerend gepresenteerd als het Land van Leeghwater. Dit alles is een eerbetoon aan de man die een onmiskenbare invloed heeft gehad op de vorming van Noord-Holland, zoals we dat nu, 450 jaar na zijn geboorte, kennen.

Meer weten of Jan Adriaenszn of de viering van 450 jaar Leeghwater? Bekijk dan alle ins en outs op de pagina van Alkmaar Prachtstad.